Zakup specjalistycznego sprzętu rehabilitacyjnego, takiego jak schodołaz, wiąże się z wysokimi kosztami. Dla wielu osób z niepełnosprawnościami oraz ich rodzin jest to wydatek przekraczający domowy budżet. Na szczęście istnieją możliwości uzyskania wsparcia finansowego. W poniższym artykule wyjaśniamy, jak zdobyć dofinansowanie na zakup schodołazu – zarówno dla osób prywatnych, jak i dla instytucji publicznych.
Spis treści:
Dofinansowanie zakupu schodołazu dla osoby prywatnej
Osoby z niepełnosprawnością ruchową mogą ubiegać się o dofinansowanie zakupu schodołazu ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Jest to główna i najczęściej wykorzystywana forma wsparcia finansowego przy likwidacji barier architektonicznych. Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) nie refunduje tego rodzaju urządzeń – schodołazy nie posiadają kodu NFZ, dlatego pomoc z PFRON jest w praktyce jedyną opcją dofinansowania.
Aby skorzystać z tej formy pomocy, trzeba spełniać podstawowy warunek: posiadać aktualne orzeczenie o niepełnosprawności (w stopniu umiarkowanym lub znacznym) wydane przez właściwą komisję ds. orzekania. Tylko osoby z ważnym orzeczeniem mogą starać się o środki na pokonanie barier architektonicznych lub technicznych w swoim otoczeniu. Schodołaz, jako urządzenie umożliwiające pokonywanie schodów, wpisuje się w zakres likwidacji takich barier. Warto zaznaczyć, że dofinansowanie z PFRON przysługuje wyłącznie osobom niepełnosprawnym – opiekun czy członek rodziny składa wniosek w imieniu osoby z orzeczeniem, jeśli ta nie jest w stanie zrobić tego samodzielnie.
Gdzie złożyć wniosek o dofinansowanie?
Wnioski o dofinansowanie zakupu schodołazu składa się w lokalnych jednostkach, które dysponują środkami PFRON. Są to najczęściej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR) lub Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) – w zależności od miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Można również spotkać się z nazwą MOPR (Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie) w większych miastach. Te instytucje przyjmują wnioski, weryfikują je i przekazują do PFRON. Co ważne, nie trzeba bezpośrednio kontaktować się z centralą PFRON – cały proces odbywa się za pośrednictwem PCPR/MOPS właściwego dla miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o wsparcie.
Wymagane dokumenty i formalności
Procedura uzyskania dofinansowania wymaga zgromadzenia odpowiedniej dokumentacji. Aby wniosek został rozpatrzony pozytywnie, należy przygotować komplet wymaganych załączników. Wśród najważniejszych dokumentów znajdują się:
- Wniosek o dofinansowanie – pisemne podanie (formularz można otrzymać w PCPR/MOPS lub pobrać ze strony internetowej lokalnego PCPR). Wniosek ma formę podania administracyjnego; często dostępne są gotowe druki do wypełnienia, ale nie jest to obowiązkowe – liczy się, aby zawrzeć wszystkie wymagane informacje. We wniosku należy podać swoje dane (imię, nazwisko, adres, PESEL) oraz wskazać adresata (starosta powiatu lub prezydent miasta na prawach powiatu).
- Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – kopia aktualnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność osoby, która ma korzystać ze schodołazu. Jeśli w gospodarstwie domowym mieszka więcej osób niepełnosprawnych, zazwyczaj wymagane są również kopie ich orzeczeń (co może wpłynąć na sytuację finansową rodziny).
- Zaświadczenie lekarskie – dokument od lekarza, który opisuje rodzaj niepełnosprawności i uzasadnienie konieczności posiadania schodołazu. Lekarz powinien wyraźnie zalecić zakup transportera schodowego (schodołazu) i wyjaśnić, w jaki sposób urządzenie to umożliwi likwidację istniejących barier architektonicznych w codziennym funkcjonowaniu osoby niepełnosprawnej.
- Oświadczenie o dochodach – oświadczenie o miesięcznych dochodach osoby niepełnosprawnej lub jej opiekuna (liczonych na jednego członka rodziny we wspólnym gospodarstwie domowym). Informacja o dochodach pozwala ocenić sytuację materialną wnioskodawcy. Choć prawo nie określa sztywnego kryterium dochodowego przy dofinansowaniu, to w przypadku ograniczonej puli środków osoby o niższych dochodach mogą mieć priorytet.
- Faktura pro forma lub oferta cenowa – dokument wystawiony przez dostawcę sprzętu, zawierający nazwę wybranego modelu schodołazu oraz jego cenę. Pro forma jest potrzebna, aby organ przyznający wsparcie wiedział, jakiej kwoty dotyczy dofinansowanie. Firma StepExpert na prośbę klienta wystawia taką fakturę pro forma, ułatwiając dołączenie wyceny sprzętu do wniosku.
Wypełniony wniosek wraz z wymienionymi dokumentami należy złożyć w siedzibie właściwego PCPR, MOPS lub MOPR. Po złożeniu dokumentów pozostaje czekać na decyzję. Należy uzbroić się w cierpliwość – rozpatrywanie wniosków oraz przyznawanie środków może potrwać kilka tygodni, a nawet miesięcy (zwłaszcza jeśli wniosek składany jest tuż po Nowym Roku, gdy zwykle ruszają nowe pule dofinansowań).
Ile wynosi dofinansowanie z PFRON?
Wysokość przyznanego dofinansowania może pokryć znaczącą część kosztów schodołazu. W ramach likwidacji barier architektonicznych PFRON finansuje nawet do 95% wartości urządzenia. Istnieje jednak górny limit – ustawowo wsparcie nie może przekroczyć piętnastokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Ten limit zmienia się w zależności od aktualnie ogłaszanego średniego wynagrodzenia, ale w praktyce oznacza, że dofinansowanie może sięgać kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Co istotne, przepisy nie gwarantują minimalnej kwoty dofinansowania. Organ rozpatrujący wniosek może przyznać niższą kwotę niż wnioskowana (np. gdy wielu wnioskodawców ubiega się o środki, a budżet jest ograniczony). Dlatego zaleca się wnioskować o maksymalną możliwą kwotę, czyli wspomniane 95% ceny schodołazu. Jeśli nawet PCPR przyzna mniej, wkład własny wnioskodawcy będzie wtedy i tak jak najmniejszy. Standardowo wymagane jest co najmniej 5% udziału własnego (beneficjent musi pokryć przynajmniej część kosztów zakupu z własnej kieszeni).
Proces decyzji i rozliczenie dofinansowania
Przyznanie środków z PFRON następuje w formie decyzji administracyjnej wydanej przez starostę lub prezydenta miasta (działających za pośrednictwem PCPR/MOPS). Niezależnie od tego, czy decyzja jest pozytywna czy odmowna, musi mieć formę pisemną. Jeśli wniosek zostanie odrzucony, wnioskodawca ma prawo do odwołania – odwołanie składa się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO) za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Warto z tego prawa skorzystać, gdy uważamy, że niesłusznie odmówiono dofinansowania.
Gdy środki zostaną przyznane, podpisywana jest umowa pomiędzy PCPR a wnioskodawcą. Następnie można dokonać zakupu urządzenia. Zazwyczaj wygląda to tak, że osoba niepełnosprawna zamawia schodołaz (np. w firmie StepExpert) i opłaca udział własny (czyli brakujące kilka procent wartości sprzętu). Resztę kwoty – zgodnie z umową – pokrywa PCPR ze środków PFRON. Realizacja może nastąpić poprzez refundację: wnioskodawca dostarcza do PCPR fakturę zakupu oraz dowód zapłaty swojego udziału, a PCPR przekazuje dofinansowanie bezpośrednio na konto sprzedawcy sprzętu. Ważne jest pilnowanie terminów rozliczenia, ponieważ umowa z PCPR będzie określać, do kiedy należy przedstawić faktury i dowody płatności.
Inne źródła wsparcia finansowego
Oprócz centralnych funduszy PFRON, warto sprawdzić lokalne programy wsparcia. Niektóre gminy i miasta prowadzą własne inicjatywy dofinansowania likwidacji barier dla swoich mieszkańców. Mogą to być na przykład dodatkowe środki z budżetu gminnego na dofinansowanie zakupu sprzętu rehabilitacyjnego lub dofinansowanie do likwidacji barier w mieszkaniach (podjazdy, platformy schodowe itp.). Informacji na ten temat można szukać w lokalnym urzędzie miasta/gminy lub w ośrodkach pomocy społecznej. Często takie programy działają niezależnie od PFRON i mogą pokrywać część kosztów lub uzupełniać dofinansowanie PFRON (jeśli np. PFRON nie przyzna pełnych 95%, gmina może dołożyć brakującą kwotę).
Jeśli ktoś nie kwalifikuje się do dofinansowania z powodu braku orzeczenia lub innych wymogów, istnieją jeszcze możliwości pozyskania środków poprzez fundacje charytatywne czy zbiórki publiczne (np. internetowe kampanie crowdfundingowe). W przypadku schodołazów jednak najprostszą i najkorzystniejszą drogą jest skorzystanie z istniejących funduszy publicznych, bo mogą pokryć one lwią część kosztów urządzenia.
Warto także wspomnieć o opcjach ratalnych. Firmy specjalizujące się w sprzęcie dla niepełnosprawnych, takie jak StepExpert, często umożliwiają zakup urządzenia na raty lub w leasingu. Rozłożenie płatności w czasie może być dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza jeśli część kosztów pokrywa dofinansowanie, a resztę można spłacać w dogodnych ratach. Przed podjęciem decyzji o zakupie zawsze warto zapytać dostawcę sprzętu o dostępne formy finansowania i wsparcia.
Dofinansowanie schodołazów dla instytucji publicznych
Nie tylko osoby prywatne mogą ubiegać się o wsparcie przy zakupie schodołazu. Również instytucje publiczne – takie jak szkoły, urzędy, domy pomocy społecznej czy placówki służby zdrowia – stoją przed wyzwaniem finansowania takich urządzeń, aby zapewnić dostępność dla swoich podopiecznych, klientów lub petentów. W Polsce obowiązuje ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, która nakłada na instytucje publiczne obowiązek likwidowania barier architektonicznych. Zakup schodołazu jest jednym ze sposobów na szybkie zwiększenie dostępności budynku, zwłaszcza tam, gdzie budowa windy czy rampy jest niemożliwa lub bardzo kosztowna.
Instytucje publiczne również mogą korzystać ze środków PFRON, choć odbywa się to na innych zasadach niż w przypadku osób indywidualnych. PFRON prowadzi programy celowe ukierunkowane na dofinansowanie likwidacji barier w obiektach użyteczności publicznej. Przykładem jest program „Wyrównywanie różnic między regionami”, w ramach którego samorządy powiatowe mogą pozyskać środki na dostosowanie podległych im placówek (np. szkół, urzędów) do potrzeb osób niepełnosprawnych. W praktyce działa to tak, że np. powiat lub gmina składa wniosek do PFRON o dofinansowanie projektu likwidacji barier w danym budynku (np. montaż windy lub zakup schodołazu gąsienicowego dla szkoły). PFRON może sfinansować znaczną część takiej inwestycji, choć zwykle wymaga też wkładu własnego od samorządu lub instytucji. Dofinansowania dla instytucji często są procentowo nieco mniejsze niż 95%, ale wciąż stanowią duże odciążenie budżetu.
Warto, aby instytucja planująca zakup schodołazu skontaktowała się z lokalnym PCPR lub oddziałem PFRON, by uzyskać informacje o aktualnych możliwościach finansowania. Czasem dostępne są też granty rządowe lub unijne na poprawę dostępności (np. w ramach programu Dostępność Plus). Dzięki wykorzystaniu takich funduszy szkoły, muzea, biblioteki czy przychodnie mogą zyskać nowoczesny sprzęt ułatwiający poruszanie się osobom z niepełnosprawnościami, bez nadmiernego obciążania własnych środków.
Nowe i używane schodołazy – oferta firmy StepExpert
W poszukiwaniu odpowiedniego urządzenia warto zwrócić uwagę na ofertę specjalistycznych firm. StepExpert jest polską firmą, która specjalizuje się w rozwiązaniach likwidujących bariery architektoniczne. W ofercie StepExpert dostępne są schodołazy gąsienicowe oraz schodołazy kroczące – oba typy występują w różnych modelach i konfiguracjach. Schodołaz gąsienicowy porusza się na gumowych gąsienicach, zapewniając stabilność na schodach o różnych kątach nachylenia (idealny do stromych, krętych schodów i do zastosowań w instytucjach). Schodołaz kroczący natomiast „wchodzi” po stopniach kroczącym ruchem – jest lżejszy i bardziej kompaktowy, co sprawdza się w domach prywatnych lub miejscach o węższej klatce schodowej.
Nowy czy używany schodołaz? StepExpert oferuje zarówno fabrycznie nowe urządzenia, jak i schodołazy używane w doskonałym stanie technicznym. Używane egzemplarze przechodzą gruntowny przegląd i serwis przed sprzedażą, a dodatkowo objęte są gwarancją. Dzięki temu stanowią tańszą alternatywę dla nowych produktów, nie ustępując im pod względem bezpieczeństwa i funkcjonalności. Dla wielu klientów połączenie dofinansowania z PFRON i zakupu używanego schodołazu jest szansą na uzyskanie sprzętu przy minimalnym wkładzie własnym.
Wsparcie przy formalnościach. Ważnym elementem oferty StepExpert jest pomoc w procesie uzyskania dofinansowania. Firma dzieli się swoim doświadczeniem z klientami – konsultanci StepExpert służą radą w kwestii wypełniania wniosków i skompletowania dokumentów. Na życzenie klienta wystawiana jest faktura pro forma niezbędna do złożenia wniosku w PCPR/MOPS, co znacząco upraszcza formalności. Dodatkowo StepExpert oferuje prezentacje urządzeń i szkolenia z obsługi schodołazów na terenie całego kraju. Przed podjęciem decyzji można umówić się na demonstrację działania schodołazu w swoim budynku – przedstawiciel firmy przyjedzie, zaprezentuje sprzęt i pomoże dobrać model najlepiej dopasowany do potrzeb. Takie kompleksowe podejście sprawia, że klient nie jest pozostawiony sam sobie z trudnym wyborem i biurokracją.
Serwis i gwarancja. Przy zakupie schodołazu kluczowe jest poczucie bezpieczeństwa i niezawodności sprzętu. StepExpert zapewnia opiekę posprzedażową, serwis gwarancyjny i pogwarancyjny oraz dostęp do części zamiennych. To ważne, bo schodołaz jest urządzeniem, które musi działać bezawaryjnie w kluczowych momentach (np. ewakuacja chorego po schodach). Wybierając dostawcę, który oferuje wsparcie techniczne, użytkownik zyskuje pewność, że sprzęt będzie długo i dobrze służył.
Pamiętaj
Uzyskanie dofinansowania na sprzęt medyczny, taki jak schodołaz, może wydawać się skomplikowanym procesem, ale w praktyce jest w zasięgu ręki większości potrzebujących. Kluczowe jest odpowiednie przygotowanie – zdobycie wymaganych dokumentów, wypełnienie wniosku i złożenie go we właściwej instytucji. Warto pamiętać o terminach naboru (często wnioski można składać cały rok, ale środki przyznawane są do wyczerpania puli rocznej) oraz o możliwości odwołania się w razie decyzji odmownej. Dofinansowanie nawet do 95% kosztów sprawia, że nowoczesny schodołaz staje się dostępny finansowo dla osób, które samodzielnie nie byłyby w stanie pokryć jego ceny.
Zarówno osoby prywatne, jak i instytucje powinny korzystać z dostępnych programów wsparcia, aby przełamywać bariery architektoniczne. Dzięki temu osoby z niepełnosprawnościami mogą cieszyć się większą samodzielnością, a budynki stają się przyjazne dla wszystkich użytkowników. Jeśli planujesz zakup schodołazu, nie wahaj się sięgnąć po pomoc – skontaktuj się z PCPR lub MOPS w swojej okolicy, dowiedz się o lokalnych programach, a także wykorzystaj wiedzę i ofertę takich firm jak StepExpert, które pomogą Ci przejść przez cały proces od wyboru sprzętu po finalizację zakupu z dofinansowaniem. Pełna mobilność i dostępność są możliwe do osiągnięcia przy wsparciu odpowiednich instytucji i ekspertów, a efekty odczujesz w poprawie komfortu życia i bezpieczeństwa na co dzień.
